Bya barmanem w Nowym Jorku?

[Chomik]

Kelnerzy i barmani mają swego obronce

Jak zarabiają pracownicy nowojorskich restauracji? Czy ich w3aściciele przestrzegają praw pracowniczych? Czy kelnerzy i kucharze zadowoleni są z sytuacji na tamtejszym rynku? Zdaniem specjalistów, wynagrodzenia w tej bran?y są bardzo kiepskie, a sytuacja ?yciowa wielu osób coraz gorsza.

Nowy raport dotyczący przemys3u restauracyjnego w Nowym Jorku stwierdza, ?e zawody kelnera, kucharza i barmana to przewa?nie "prace z3e", charakteryzujące sie niskimi pensjami, brakiem ubezpieczen i ograniczonymi mo?liwościami wzrostu dochodów. 59 proc. pracowników jest pozbawionych wynagrodzenia za nadgodziny, 73 proc. nie ma ubezpieczenia zdrowotnego. 36 proc. to tzw. nielegalni imigranci, którymi pracodawca mo?e manipulowaa wed3ug w3asnego widzimisie.

Z3ota ?y3ka Nowego Jorku

Przemys3 ten zatrudnia w Nowym Jorku ponad 165 tys. pracowników w oko3o 15 tys. restauracjach, barach, kawiarniach, tzw. fast foodach i innych punktach zbiorowego ?ywienia. Roczny dochód tego sektora wynosi 8 mld dolarów. Wiekszośa pracowników zarabia mniej ni? 20 tys. dol. rocznie (niskie wynagrodzenie na tamtejszym rynku). 13 proc. otrzymuje pensje mniejsze ni? p3aca minimalna. Co trzeci twierdzi, ?e doświadcza przemocy s3ownej szefów, a co piątemu szef bezprawnie odbiera cześa napiwków.

Raport opracowa3a niezale?na organizacja Restaurant Opportunities Center. Przebada3a 530 pracowników restauracji, a dodatkowo przeprowadzi3a wywiady z 35 szefami restauracji i 45 pracownikami. Wynika z nich, ?e zatrudniony w fast foodach zarabia przecietnie 6,99 dol. za godzine, zmywacz naczyn (s3ynne "dyskoteki") - 7,64, kelner - 9,33, a kucharz - 13,45 dolarów za godzine.

Autorzy raportu stwierdzają te?, ?e w przemyśle tym istnieją uprzedzenia rasowe. Biali pracownicy są zatrudniani jako hostessy lub kelnerzy, podczas gdy ludnośa kolorowa otrzymuje stanowiska gorzej p3atne i na zapleczu, przy zmywaniu naczyn lub przygotowywaniu posi3ków. Og3oszenia "Potrzebny pracownik o dobrym wyglądzie, prosze przes3aa zdjecie" w rzeczywistości oznacza "dobrze wyglądający bia3y" - do prac na sali restauracyjnej, jako kelner, barman itp.

Ludnośa kolorowa - Meksykanie, Azjaci - haruje na zapleczu, przy zmywaniu naczyn i przygotowywaniu posi3ków, za gorsze wynagrodzenie. Autorzy raportu wzywają rząd do opracowania lepszego prawa, które utrudnia3oby 3amanie praw pracowniczych i godniejsze wynagrodzenie, m.in. dzieki zwolnieniom podatkowym.

Albo wyzysk, albo bankructwo

Szefowie restauracji twierdzą, ?e koszty wynajmu lokalu w Nowym Jorku są tak wysokie, ?e wy?sze pensje oznacza3yby bankructwo. E. Charles Hunt, wiceprezydent Stowarzyszenia Restauratorów stanu Nowy Jork, nie zgadza sie z tak negatywną oceną. Twierdzi, ?e to w3aśnie restauratorzy, jak nikt inny, pomagają imigrantom. Osoby, które dopiero przyby3y do USA, w3aśnie w tym sektorze mogą stosunkowo szybko znale1a zatrudnienie. Przyznaje, ?e lepsze pensje i op3acenie ubezpieczen uniemo?liwia3oby uzyskanie zysku. Potepia 3amanie prawa dotyczącego minimalnego wynagrodzenia i niewyp3acania nadgodzin, ale nie sądzi, by wystepowa3a jakakolwiek dyskryminacja rasowa lub narodowa.

Obronca praw imigrantów

Dyrektorem i duszą Restaurant Opportunities Center jest 28-letnia prawniczka Saru Jayaraman, córka imigrantów z po3udnia Indii. Ukonczy3a renomowane amerykanskie uczelnie (Yale Law School oraz Harward). W 1995 r. zosta3a nagrodzona przez Billa Clintona jako jedna z najzdolniejszych amerykanskich dziewczyn. Za3o?y3a kilka stowarzyszen broniących praw pracowniczych. Obecnie jest tak?e adiunktem w college'u na Brooklynie, gdzie wyk3ada nauki polityczne, a na uniwersytecie nowojorskim - prawo imigrantów.

Centrum badania rynku restauracyjnego powsta3o spontanicznie w kwietniu 2002 r., nied3ugo po zamachu na WTC. Początkowym jego celem by3a pomoc w przetrwaniu pracownikom s3ynnej restauracji "Windows on the World", mieszczącej sie w jednym ze zniszczonych wie?owców.

Obecnie ma du?e znaczenie w przemyśle restauracyjnym ca3ej nowojorskiej metropolii. Pomaga poszkodowanym pracownikom dochodzia w sądach swoich praw. Skierowa3a kilka pozwów dotyczących dyskryminacji i niewyp3acania nadgodzin.

Dwa pozwy, w sumie na 164 tys. dol., ju? zosta3y wygrane. S. Jayaraman planuje otworzya jesienią tego roku pierwszą w Nowym Jorku restauracje Colors (na Lafayette Street, niedaleko Astor Place), której w3aścicielem bedą pracownicy.

Autor: Stanis3aw Klimaszewski, 1ród3o: Gazeta Prawna, nr 27 (1392), wtorek, 8 lutego 2005 r. 8)

Inny obraz Ameryki?